11. dec, 2020

Natuurlijke processierups bestrijding.

De achteruitgang van de vogelstand in Nederland heeft er voor gezorgd dat de proccessierups enorm is toegenomen in de afgelopen 25 jaar. Jarenlang heeft de mensheid het gezonde ecosysteem verstoord door allerlei ingrijpende maatregelen.Wat is hier gebeurd? In een gezond ecosysteem, met veel soorten die elkaar in het gareel houden krijgt ëën soort minder kans om erg talrrijk te worden. En dat is nou juist wat hier is gebeurd. 50 jaar geleden had men nog nauwelijks van de processierups gehoord maar door steeds meer gifstoffen te gebruiken is het aantal vogels, muizen, wespen, sluipwespen en vleermuizen minder geworden. Dit waren de verdelgers van de processierups en nu heeft deze rups zich zo enorm kunnen uitbreiden dat ze anno 2020 volgens de gecertificeerde bedrijven niet meer beheersbaar is.

(10 jonge pimpelmezen in nestkastje van 20 dagen oud                                                                                                                    goed voor het verdelgen van 120.000 rupsen/insecten. foto Theo van de Mortel).

De bestrijdingsbedrijven zeggen het niet meer te kunnen bijbenen (uiteraard). Die zijn er zo van verzekerd dat ze ook volgend jaar weer voldoende opdrachten hebben. Maar door tijdens het broedseizoen grootschalig bespuitingen uit te voeren zijn eerst de jonge vogels gedood tengevolgen van het overvloedig bespuiten van de eikebomen met het middel Xentari is voor de vogels die overblijven de voedselbron weg. Bovendien zitten in de eikebomen niet alleenprocessierupsen, maar wemelt het er ook van andere insecten, die eveneens het loodje leggen. Een terugkerende bron van ergenis voor natuurliefhebbers is waneer de semi overheid de eiken heeft gespoten. Enkele dagen daarna liggen dan de jonge vogels dood in de nesten en nestkastjes. En dan is het de vraag: zijn die gestorven van de honger, omdat er geen levend voedsel meer is, vergiftigd door het bestijdingsmiddel (Xentari) of ten gevolge van het voederen van de dode insectun die half verrot, gemakkelijk vindbaar voor vogels onder de bomen liggen. (voedselvergiftiging)? Het gaat volgens mij dus om vergiftiging. Xentari is een bacteriepreparaat van sporen en kristallen van Bacillius thuringiensis. Dit preparaat bevat sporen van bacteriën die rupsen (maar ook ander insecten) infecteren. De sporen ontwikkelen zich in de rups tot bacterën. Deze scheiden in de rups gifstoffen af waardoor de rups ophoudt met eten en na enige dagen ten gronde gaat aan het gif. Vogels  die geïnfecteerde rupsen of insecten eten of masaal aan hun jongen voeren worden zo vergiftigd en gaan eveneens ten gronden aan het gif. Xentari wordt ook masaal gebruikt in openbaar groen, akkerbouwgewassen, fruitgewassen, groenteteeld, kruiden en sierteeld. De meeste middelen die gespoten worden zijn niet alleen giftig voor de rups, maar ook voor jonge , vogels aldus Vogelbescherming.

Natuurlijke bestrijding.

Er is een aantal manieren.  Door nestkastjes te plaatsen helpt u de vogels niet alleen de broedperiode door, maar verslinden deze ook hele families processierupsen. Om hiermee succes te boeken is het belangrijk om de vogels bij te voeren, zowel in de zomer als de winter. Waar voldoende voedsel is verblijven de vogels het gehele jaar. Een andere manier is in de omgeving van de nestkastjes groenstroken aan te planten met besdragende struiken   of stroken intezaaien met inlandse bloemenmengsels. Dit verhoogt de insectenstand. Allemaal eiwitrijk voer voor veel vogels. Als vogels in de lente veel eiwitten opnemen heeft dit als resultaat grotere legsel met eieren en worden er meer jogen geboren die allemaal door de ouders worden gevoerd met span- en processierupsen en insecten. Een familie mezen eet wel 600 rupsen per dag. 

Voorbeeld project.

In 2019 zijn Theo Jeukens en Piet van der Zanden in samenspraak met de gemeente Someren gestart met een project vlakbij de voormalige vuilstortplaats. Zij hebben daar 180 nestkastjes voor verschillende soorten vogels geplaatst. Daarnaast vullen zij ook hun vrije tijd met het bijvoeren van de vogels. In 2020 waren de kastjes voor 70 %  bezet met broedende vogels. Dat is 115 kastjes die bezet zijn met een paartje vogels. En er van uit gaande dat in 100 kastjes jongen werden geboren die dan per kastje 600 rupsen verslinden is dat wel een gigantische hoeveelheid van 60.000 rupsen per dag. Een geweldig succes! In deze omgeving was geen overlast meer van jeukende processierupsen. Een vervolg hierop is dat er afpraken zijn gemaakt met ambtenaren groen voorziening jelle Peters en Roy Heymans van de gemeente ASten om een 100 tal nestkastjes op te hangen in de Schietbaanse bossen aan de Dijkstraat in Asten. De nestkastjes zijn bedoeld voor kool,- pimpel,- kuif,- matkop,- glaskop- en zwarte mees, boomklever, boomkruiper, bonte vliegenvanger, gekraagde roodstaart, ringmus en de spreeuw. Het voer wordt gesubsidieerd door de gemeente. Het bijvoeren van de vogels zal gedaan worden door Theo van de Mortel. Ook zal hij teven als Ornitholoog wetenschappelijk onderzoek gaan doen naar het behaalde resultaat. Het verslag van het resultaat zal na ieder broedseizoen voor iedereen leesbaar zijn op. www.theovandemortel5.nl

© All rights reserved: ornitholoog/Auteur.

Theo van de Mortel.